Yemek Kartlarında Yeni Düzenleme Getirilmeli
Yemek kartları çalışanlara yemek ücreti olarak işverenler tarafından verilen kartlar olup, bu kartları çalışanlar market alışverişlerinde kullanılmaktaydı. Ancak 1 Aralık 2022 tarihinde yürürlüğe giren yasa ile yemek ücretleri kapsamında yemek kuponu, yemek kartı, yemek çeklerine yüklenen yemek bedelleri sadece yemek yenilmesi için kullanılması gerekiyor. Market alışverişi dönemi sona erdi.
Düzenlemenin teknik detayları özetle; Yeni düzenleme ile işverenlerin, işyerinde yemek vermemesi durumunda çalışana veya çalışan adına başkalarına ödeyeceği günlük yemek ücreti; günlük asgari ücretin yüzde 23.65’i kadar tutar –bugün için bu rakam 51 lira- prime esas kazançtan istisna tutulacak yani vergilendirilmeyecek.
Bu düzenleme ile Yemek Kartları yeniden gündeme geldi. Yeme İçme Sektöründe; Sodexo, Multinet Up, MetropolCard, Ticket Restaurant Endered, Setcard, Paye, Yemekmatik gibi firmalar yemek kartları hizmeti veriyor. Sektörde Yemek kartlarını pazarlayan firmaların çoğu yabancı sermayeli şirketler. Uzaktan çalışma ve salgın nedeniyle yemek kartı pazarı büyümeye devam ediyor.
Yemek Kartı hizmeti veren firmaların üye işyerleri yani restoranlardan kestikleri komisyon oranları üzerinde durulması gerekir. Yeni düzenleme ile komisyon ücretlerinden memnun olmayan şirketlerin bu ücreti nakit olarak çalışanlara verebilecek olması.
Yemek çeki şirketlerinin ve online yemek sipariş siteleri, üye işletmelerden talep ettiği komisyon oranları oldukça yüksek. Bu husus da bir düzenleme ile komisyon oranlarının makul seviyeye indirilmesi gerekmekte. Öyle ki restoranları ve üye işletmelerin bu komisyon oranlarına karşı dayanmaları, kar elde edebilme imkanları her geçen gün azalmakta.
Yemek kartları için restoranların ödedikleri komisyon oranının 2018’de çıkarılan yönetmelik ile yüzde 6 ile sınırlandırıldı. Ancak kart firmaları “erken ödeme komisyonu” adı altında bu komisyonu yüzde 8’e kadar çıkartmaktalar.
Online yemek sitelerinden verilen siparişlerin ödemesi de yemek kartıyla yapılması durumunda, yemeğin bedelinin yüzde 18’lik kısmını adeta yemek kartı ve online sipariş sistemi yemektedir. Hatta bu oran kendi servisi olmayan bir lokanta, bir yemek kartı sahibine online siparişle yemek götürecekse, ödenecek toplam komisyon oranı yüzde 38-45’i bulabilmekte. Komisyonların yüksekliği doğal olarak da çalışanlara yani yemek yiyenlere yansıyor.
Yemek Kartı firmalarının üye işyerlerinden aldığı komisyon ücretlerinin makul bir seviyeye yani en fazla % 3 seviyelerine çekilmesi ve bu konuda acil olarak bir düzenleme yapılması gerekir. Benzer düzenlemenin internetten yemek siparişi alan aracılar için de yapılması gerekir. Çünkü yemek için ilan edilen fiyatın üçte birini aracı şirketler (Getir yemek, Yemek Sepeti vb) alıyor. Hal böyle olunca lokantalar ya ürünün fiyatını arttıracaklar, ya da kaliteden ödün verecekler ki bu da her iki durumda da tüketici için olumsuz olacaktır. Online alışveriş sitelerinin almış olduğu komisyonlar da daha makul seviyelere mutlaka çekilmeli ve standart bir komisyon getirilmelidir. Bu şekilde firmaların sürekli komisyon yükseltmelerinin önüne geçilmelidir.