Site aidatlarının yüksekliğinde yöneticilerin etkisi
Site aidatları için söylenen yeni bir tabir. Türkiye’nin yeni kangreni.
Son zamanlarda tüketicinin en çok şikayet ettiği konulardan biriside yüksek aidatlar ve hesap vermeyen yönetimler.
Apartman ve site aidatlarının geçmişte kira bedelinin yaklaşık yüzde 10’u ile 20’si arasında belirlenmekte idi. Şimdi ise kiralarla yarışan aidat kavramı ile karşı karşıyayız. Site ve apartman aidatları son bir yılda yaklaşık yüzde 150 arttı. Aidatlarını ödeyemeyenlerin sayısı gün geçtikçe artıyor.
Aidatlar Konutun sosyal alanları, ortak çevre, peyzaj, havuz, spor salonu gibi birtakım sosyal tesislerin giderleriyle de bağlantılı olarak değişkenlik gösteriyor.
Şikayetlerin artmasının temel nedenlerinden birisi de şeffaf ve dürüst yönetim hizmetlerinin verilmemesi, yönetimin mafyalaşması ve rant kapısı haline getirmeleri ve denetim kurulunun görevini yapmaması ya da yönetimle birlikte hareket etmesidir. Hatta bazı müteahhit firmalar, kendilerine ait yönetim şirketleri kurarak, yaptıkları projelerdeki sitelere 10 yıllığına kendi sahip oldukları şirketi yönetici olarak atayabiliyorlar. O yönetimin değişmesi ise 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre, kat maliklerinin yüzde 80’inin onayını gerektiriyor. Bu birlikteliği sağlayabilmek neredeyse imkânsız.
Aidatların düşürülmesi şeffaf ve dürüst yönetimlere bağlı
Sitelerde yaşayan milyonlarca vatandaş denetimsizlik, Yöneticilerin oluşturduğu Sivil Toplum Kuruluşu TESKON (Tesis Yöneticileri Konfederasyonu) ise sektördeki çürük yumurtalardan şikayetçi.
TESKON (Tesis Yöneticileri Konfederasyonu) Başkanı Yahya Sağır, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile milletvekillerine bir yasa için başvuru yaptıklarını, site ve apartman yöneticiliğinde şirketlerin belirli bir lisans şartını yerine getirmek zorunda olduğunu belirtiyor.
TESKON Başkanı Sağır; “50 ve üstü daire sayısı olan apartman veya siteleri şirketler yönetmek zorunda olsun. Bu şirketleri de bağımsız denetim şirketleri denetlesin. Yöneticilerin sicil kaydı oluşturulsun, mafyatik tipler bulaşamasın, herhangi bir suçta bu yönetim şirketleri devlet memuru statüsünde yargılansın.”
Başkan Yahya Sağır çok önemli bir konuyu gündeme taşıdı. Çürük yumurtaların sepete girmesine izin verilmemesi gerektiği gibi sepetteki çürükler de hızlı bir şekilde temizlenmeli. Maalesef yargı sisteminin ağır işlemesi de işini düzgün yapmayan yöneticilere ve mafyatik tiplere zaman kazandırıyor ve kat malikinin hakkını arama isteğini zayıflatıyor.
Kat maliklerinin site aidatlarına yapacakları itirazlar için mahkemeye başvurmaları gerekmekte ancak dava süreci uzun sürdüğü için mağduriyet oluşmakta hatta o yönetim gitmiş yerine başka bir yönetim gelmiş oluyor.
Yapılması gereken yönetim işinin ehil insanlara, sertifikalı, sabıkası olmayan, işini düzgün yapan yönetimlere yaptırılması, denetim mekanizmasının ise şirket ve yönetimden ayrı bağımsız firmalar tarafından yapılmasıdır. Ayrıca denetim firmasının yaptığı denetime güvenmeyen kat maliklerine yargı yolu yani mahkemece denetim yaptırma imkânı sağlanmalı, mahkeme denetimlerinde usulsüzlük tespit edilmesi halinde yönetici ve denetim kurulu hakkında suç duyurusunda bulunulması sağlanmalıdır. Kat malikinin denetim isteği çok hızlı bir şekilde mahkemece yerine getirilmeli, en geç 3 ay içinde denetim sonuçlanmalı ve sonucuna göre usulsüzlük tespit edilmesi halinde yönetim hakkında suç duyurusunda bulunulmalı ve işten el çektirilmelidir.
İşini düzgün yapmayan yönetimler yüzünden gereksiz, usulsüz harcamalar artacak ve bu da aidatların artmasına neden olacaktır. Tabii ki burada bahsettiğimiz yöneticilere ödenen ücretten dolayı aidatların artması değil, yapılmaması yada fahiş harcamalardan dolayı arttan aidatlardır.
Dışarıdan yönetimin aidata etkisi olmakla birlikte iyi bir profesyonel yönetimin getirdiği avantajlar da ortadadır. Düzenli bir site ancak düzenli bir yönetim ile olabilecektir. Bu da o binanın, sitenin ya da toplu yapının hem değerini artıran hem de yaşayan sakinlerin huzurlu olmasını sağlayan bir durumdur.
Çözüm işini düzgün, şeffaf ve hesap vererek yapan yöneticilerin olmasıdır.
Av. İbrahim Güllü