Türkiye’de Yabancıların Şirket ve İşyeri Açma Şartları?
Türkiye gerek bulunduğu coğrafi konum, gerekse genç iş gücü potansiyeli perspektifinde çok geniş bir yelpazede yabancıların şirket kurmak ve işyeri açmak isteyecekleri bir ülkedir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti son dönemlerde yabancıların Türkiye’de şirket kurma ve çalışmalarına ilişkin neredeyse tüm kısıtlamaları kaldırmış ve bir yabancı neredeyse bir Türk vatandaşının şirket kurmasına dair şartlara eşitlik kazandırmıştır. Kısacası, Uluslararası Sözleşmeler ve Özel Kanunlarda getirilen kısıtlamalar haricinde (milli güvenlik, stratejik üretim ürünleri ve benzeri) bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı şirket kurmak için hangi şartları taşıması ve karşılaması gerekiyorsa bir yabancıda aynı şartlar ve yükümlülükleri yeri getirerek şirket kurabilir.
4875 Sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımcılar Kanunu, yabancı yatırımlara ilişkin temel konuları ele almış bir düzenlemedir. Önce ki dönem dönem de yabancı yatırımcılar için şart koşulmuş hükümler kaldırılmıştır. Düzenleme son haliyle yabancı yatırımcılar için pek çok hukuki engel bürokrasi işlemlerini kaldırmış olmakla daha liberal ve eşitlikçi bir perspektifte ele alınmıştır. Sistem tamamen “izin-onay” yaklaşımından “bilgilendirme” anlayışı ve sistemine dönüşmüştür. Türkiye’de yabancılar, mevzuatta yer alan tüm şahıs ve sermaye şirket türlerini kurmakta tam bir vatandaş-yabancı “eşitlik” modeline evrilmiştir.
Türkiye’de yabancıların işyeri açma ve çalıştırma esasları 6735 Sayılı Yasa ve bu Yasa’nın uygulama esaslarını gösteren “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde düzenlenmiştir.
Yabancıların işyeri açarak kendi ad ve hesaplarına çalışmak istemeleri halinde, işyerinin hangi ilgili resmi merciinin alanına giriyorsa o mercii nezdinde kuruluş işlemlerinin tamamlanmasını müteakip çalışma izni almak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuruda bulunarak işyeri açma ve çalışma izni başvurusu yapıldıktan sonra gerekli izin kararı sonrasında izin alma işlemini tamamlanmış olacaktır.
Açılacak işyerinin bulunduğu Belediye’nin süreli çalışma izni bulunan yabancılardan bu kapsamda ayrıca “bağımsız çalışma izni belgesi” talep etmelerine gerek bulunmamaktadır.
Ülkemizde geçici koruma kapsamında bulunan Suriyeli’lerin çalışabilmelerine ilişkin “Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik” ile hukuki durumları ayrıca düzenlenmiş olup bunlarında çalışmaları için Bakanlıktan çalışma izni almaları gereklidir.
Yetkili idarelerde, işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilirken yabancının çalışma izninin bulunması şartı aranacaktır.
Söz konusu işlemlerinin takibinin ve neticelendirilmesinin hak kaybına neden olmamak adına bu konularda uzman bir avukat yardımı ile takip edilmesini önemle tavsiye ederiz.
Av. Osman Yengil